Toplumda her on kişiden birinde ömrünün herhangi bir aşamasında taş oluşur ancak özellikle beslenme, yaşam tarzı ve çevresel etkenlerdeki bozulmalar hastalığın daha sık karşımıza çıkmasına sebep olmaktadır. Tüm yaşam boyunca taş düşürme riski erkeklerde 10 erkekte 1'ken, bu sayı 30 kadında 1'dir. Taş hastalığının görülme sıklığı 20-50 yaşları arasında artmaktadır.

Belirtiler
İlk ve genellikle en sık görülen yakınma şiddetli ağrıdır. Ağrı çoğu zaman ani başlar karında, sırtta veya kasıkta hissedilir. Sıklıkla bulantı, kusma, terleme ve titreme eşlik eder. Taşın idrar yolunda hareket etmesi nedeniyle oluşan kolik tarzda ağrılara taş mesaneye yaklaştıkça idrarda yanma, devamlı idrar yapma ihtiyacı eşlik eder.Erkeklerde yumurtalıklarda da ağrı olabilir. Yine taşın idrar yolunda hareket etmesine bağlı olarak idrarda kan görülebilir. Yakınmalara ateş ve titreme eşlik etmesi enfeksiyon belirtisidir. Böbrek enfeksiyonları çok ciddi enfeksiyonlardır ve acil tedavi gerektirir. Belirti vermeyen böbrek taşlarına da rastlanabilir. Bu taşlar, ancak kontrol sırasında ya da başka amaçla yapılmış tetkiklerde tesadüfen saptanır. Bütün taşlar tedavi gerektirmez. Eğer taşınız rahatsızlığa neden oluyorsa ve doğal yollarla idrardan düşmüyorsa tedaviye ihtiyacınız var demektir. Önceden mevcut tıbbi hastalıklarınız varsa da doktorunuz tedavi önerisinde bulunabilir. Taşınız büyümeye devam ediyorsa, sık ve şiddetli ağrı yapıyorsa aktif tedavi görmeniz gerekir.

Tanı Yöntemleri
Yukarıdaki klinik bulguları olan hastalara ilk olarak Direkt Üriner Sistem Grafisi(DÜSG) çekilmelidir. Bu filmle taşların %85’ine tanı konulabilir. Bu filme ek olarak hastalara ultrasonografi, IVP ve tomografi yapılabilir. Hastalığın tanısında en önemli yaklaşım detaylı hasta öyküsü ve titiz bir fizik muayenedir.

Tedavi Yöntemleri
Taş hastalığında tedavi modaliteleri çok farklılık göstermektedir. Bazı hastalara hiçbir şey yapılmaz iken, bazı hastalara acil olarak cerrahi tedavi uygulanabilir.

Tedavi seçeneklerini şöyle sıralayabiliriz;
Taş kırma yöntemi (ESWL)
Vücut dışında oluşturulan şok dalgalarının böbrekteki taşlar üzerine odaklanması ile taşların kırılması esasına dayanan tedavi şeklidir. Ancak her taşın tedavisi için uygun olmayıp sadece çapı 2 cm’nin altındaki böbrek taşlarının en etkili tedavi şeklidir. Bu yöntemle taşlar küçük parçalara ayrıldıktan sonra vücuttan dışarı atılabilmektedir. Eğer taşınızın boyutu büyükse taşınızın tamamının kırılması için birkaç seans uygulanması gerekebilir.

Endoskopik üreter taşı ameliyatı (URS-RIRS)
Fleksible URS ile doğal idrar kanalından böbreğe kadar çıkılarak böbreğin odacıkları içindeki taşlar lazer yöntemiyle kırılıyor. Başarı oranı %95. Başarı oranı taşın boyutuna, tam olarak nerede yerleştiğine bağlı olarak değişmekle birlikte tek seansta tam olarak taşsız kalma oranı %85-90 arasında, ikinci seansta ise %95'ler seviyesindedir. Hastanede kalış süresinin kısalığı ve iyileşme sürecinin çok hızlı olması ve böbrek işlevlerine en az zarar veren yöntem olması önemli avantajlarıdır. Tamamen endoskopik bir yöntem olması nedeniyle özellikle kan sulandırıcı ilaç alma zorunluluğu olan hastaların taşlarının tedavisinde, ameliyat öncesi ilaçlarının kesilmesine gerek olmaması da diğer yöntemlere göre endoskopik taş cerrahisini daha üstün kılıyor.

Perkütan taş cerrahisi (PNL)
Perkütan yoldan taşın cerrahi tedavisi olarak da isimlendirilen bu işlem sırasında ciltte açılacak küçük bir delikten böbreğe girilerek, böbrek içindeki taşlar gözle görülebilmekte, sayısı ve büyüklükleri net bir şekilde değerlendirebilmektedir. Küçük olan taşlar kolaylıkla dışarı alınabilirken, büyük taşlar olduğu yerde kırılarak küçük parçalar halinde temizlenebilmektedir. Sadece tek bir kanaldan girildiği için bu yöntemin böbrek fonksiyonları üzerinde ciddi hiçbir etkisi olmayıp hayat kalitesi açısından da hastaya çok az zarar veren bir yöntemdir. Bu yöntem yüksek başarı oranları ile işlem sonrasında hastaların herhangi bir ameliyat yarası olmaksızın erkenden ayağa kalkıp, çok kısa sürede iyileşerek, aktivitelerine dönmelerine müsaade etmektedir.