Böbrek Kanseri

Böbrek Kanseri Nedir?

Böbrekler 2 adet fasulye şeklinde karnımızın arka kısmında bulunan, kanı süzüp idrar üreten organlardır. Kan basıncının düzenlenmesi, kan hücrelerinin üretilmesi ve kemiklerinizin sağlıklı kalması gibi birçok işlem için önemlidirler.

Böbrek kanseri böbrek içinde habis hücre büyümesidir. Yetişkinlerde görülen böbrek kanserlerinin 10’da 9’unu böbrek hücreli  karsinomlar oluşturur.

Böbrek kanseri genel bir terimdir. Böbrekte farklı tümör çeşitleri ve farklı hastalık evreleri bulunur. Tedavi planlamanız tümöre ait özelliklere ve tıbbi ekibinizin tecrübesine göre değişir.

Son 25 yılda Avrupa’da böbrek kanserli hasta sayısı bir miktar arttı. Ancak hayatta kalma oranı da belirgin ölçüde arttı. Ultrason ve BT gibi görüntüleme teknolojilerindeki gelişmeler ve daha sık kullanılmalarından dolayı şimdilerde erken dönemde daha  fazla böbrek kanserine tanı konulmaktadır.

Erkeklerde kadınlardan daha sık ve genelde 60-70 yaş arasında teşhis konulur.

Böbrekteki bazı tümörler kanserojen değildir. Bunlar selim böbrek tümörleri olarak bilinir. Böbreğin selim tümörlerinden en sık görülenleri onkositoma ve anjiolipomadır.

Tarama yöntemleri ile tanımlanamadıkları için onkositomalara genellikle histopatolojik inceleme ile tanı konur. Bu tümörler için en sık uygulanan tedavi yaklaşımı parsiyel nefrektomi veya aktif izlemdir.

Anjiomiyolipoma (AML) selim bir tümördür. Kadınlarda 4 kat daha sıklıkla oluşur. Ultrason, BT veya MRI taramasıyla veya tümör kanaması/başka bulgular ışığında tanı konur. AML selim tümör olmasına rağmen büyümeye devam ederse kendiliğinden kanama riski artar. Cerrahi ile çıkarılması gereken durumlar:

› Büyük AML varsa (4cm’den büyük tümör)

› 45 yaşından genç kadın hasta

› Belirtilere sebep olan tümör

› Hastaneden uzakta veya ulaşım zor yerde yaşama

Genellikle ACIL parsiyel nefrektomi ile çıkarılır. Ancak bazı durumlarda tüm böbreği çıkarmak gerekebilir. Aşırı kanamalı böbrek varlığında radikal nefrektomi önerilir.

 

Böbrek Kistleri

Böbrekteki bir diğer kitle grubu da kisttir. Böbrekte sıvı dolu keseler bulunur ve BT ile tanı alır. Kistler habis olabilirler. Bu durumda cerrahi ile çıkarılmaları gerekir.

Böbrek Kanserinin Sebepleri Nelerdir?

Böbrek kanserinin sebebi kesin olarak bilinmemekle birlikte böbrek kanserine yakalanma riskini arttıran bazı faktörler belirlenmiştir. Sigara böbrek kanserine yakalanma riskini iki katına kadar arttırabilir. Erkeklerin böbrek kanserine yakalanma riskinin kadınlardan fazla olduğu bilinmektedir. Obezite yani fazla kiloların da hormonlarda yarattığı değişiklikler böbrek kanseri riskini arttırmaktadır. Bunlar dışında yaş, ailede böbrek kanseri öyküsü, uzun dönem kullanılan ilaçlar, hipertansiyon gibi etmenler de böbrek kanserine yakalanmada pay sahibi bulunmuştur.

Bazı  yaşam tarzı değişiklikleri, en önemlisi sigaranın bırakılması, sağlıklı kilonun korunması böbrek kanseri gelişme riskini azaltabilir.

Böbrek Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Böbrek kanseri ilk evrelerde genellikle belirti göstermez. Fakat idrarda kan, sırtta geçmeyen ağrı, sebebi bilinmeyen kilo kaybı, iştahsızlık ve yüksek ateş böbrek kanseri belirtileri olabilir. Bu belirtiler hastalığın ilerlediğinin işareti olabilir. Bazı insanlarda da paraneoplastik sendrom denilen durum görülebilir. Bunlar vücutta oluşan herhangi bir kanser tipi tarafından oluşan ve yüksek kan  basıncı, kilo kaybı, ateş, anemi, kas kitlesi kaybı ve iştah kaybı gibi reaksiyonlardır. Böbrek kanseri ile ilişkili sendromlar sıklıkla karaciğer enzimleri ve trombosit değerlerinde değişikliği neden olur. Bu bulgular genelde testler sırasında saptanır.

Kemik ağrısı veya inatçı öksürük kanserin vücudun başka yerlerine de yayıldığının (metastatik hastalık) ilk belirtisi olabilir.

Böbrek Kanseri Tanısında Hangi Yöntemler Kullanılır?

Böbrek kanseri tanısında kan ve idrar testleri hastanın şikayetlerinin anlaşılmasında yol gösterici olabilir. Görüntüleme testleriyle beraber böbrekteki tümör ya da anormal dokular araştırılabilir. En yaygın görüntüleme yöntemleri ultrason, CT ve MRI’dır. Bazı durumlarda tümörün özel karakterlerinin daha fazla belirlenmesi için biyopsi alınır. Biyopsi kanserli olduğundan şüphelenilen bölgeden alınan doku örneğinin laboratuvar ortamında incelenmesi işlemidir. Kanserli hücrelerin varlığı teyit edildikten sonra böbrek kanserinin evrelenmesi gerekir.

Tümör saptandıktan sonra tümörün habis olup olmadığını tespit etmek adına kontrastlı görüntüleme yapılabilir. Bu görüntülemeler ayrıca,

› Tümörün yeri ve boyutu

› Büyümüş lenf nodu olup olmadığı

› Adrenal bez, karaciğer, dalak ve pankreas gibi komşu organlara yayılıp yayılmadığı

› Idrar yollarının tümörden etkilenip etkilenmediğini gösterir.

Kontrastlı taramada kontrast madde kolunuzdaki bir damar yolundan enjekte edilir. Tarama sırasında alınan görüntülerde kontrast madde kitleyi ve damarları farklı renklerde belirgin hale getirir. Bu tip tarama    radyologa tümörü değerlendirme imkânı verir. Sonuçlar uygulanacak tedavide yol gösterici olacaktır.

Kontrast madde alerjiniz varsa, MRI veya kontrastsız BT yapılabilir.

Doktorunuz kanserin akciğerlere yayılmış olabileceğini düşünürse ek tarama testleri yapılabilir. Kemik ağrısı veya epilepsi nöbetleri gibi belirtileriniz olursa kemik ve beyin taramasına ihtiyacınız olabilir. Bu taramalar kanserin kemik veya beyine yayılımını araştırmak amaçlıdır.

Böbrek tümör biyopsisi

Böbrek tümör biyopsisi sırasında tümör dokusundan bir veya daha fazla örnek alınır.

Önce lokal anestezi yapılır. Daha sonra doktor cildinizden ultrason veya BT klavuzluğunda bir iğne yardımıyla doku örnekleri alır. Numune patolog tarafından incelenir.

Böbrek tümörü böbrek kanserinin tanısında kullanılan standart bir işlem değildir. Şu durumlarda biyopsi gerekir:

Tarama sonuçlarınız yeterince net değilse

Aktif izlem planlanıyorsa

Radyofrekans ablasyon veya kriyoablasyon ile tedavi planlanıyorsa

-Biyopsiler idrarda kanamaya sebep olabilir. Nadiren ciddi kanama yapabilirler. Tümör biyopsisi genelde zararsız bir işlemdir.

Böbrek Kanseri Evreleri Nelerdir?

Böbrek Kanserinin farklı evreleri vardır. Tümör böbrekte sınırlı ve yayılmamışsa lokalize böbrek kanseri olarak adlandırılır. Lokal ilerlemiş böbrek kanserinde tümör böbreğin dışına çevreleyen dokuya  doğru büyümüş, venlere, adrenal bezi ve lenf nodlarına uzanmıştır. Uzak lenf nodlarına veya diğer organlara sıçramışsa metastatik hastalık tanımına girer.

Size özgü durumu daha iyi anlamak için doktorunuz birtakım  testler yapar. Bunlar tıbbi özgeçmiş alma ve taramalardır. BT veya MRI tümörün boyutunu, lokal venlere, lenf nodlarına veya çevre dokulara yayılıp yayılmadığını saptar. İleri tedaviler için bu önemlidir.

Bazı durumlarda böbrek fonksiyon kontrolü için ek testlere ihtiyacınız olabilir. Bu, tek böbreğiniz veya   diyabet, yüksek tansiyon, kronik enfeksiyon ve böbrek hastalığı nedeniyle böbrek yetmezliği riski taşıyorsanız önemlidir.

Tarama sonuçlarınızla ürologunuz hastalığınızın evresini tanımlayabilir. Cerrahi veya biyopsi sırasında alınan tümör dokusunun incelenmesi ile patolog tümör alt grubunu ve agresifliğini belirler.

Böbrek tümörleri evrelerine, alt tiplerine ve tümör hücrelerinin agresiflik derecelerine göre sınıflandırılır.   Sizin alacağınız tedavi programı bu 3 faktöre göre belirlenir.

Evreleme sistemi

Tümör evresi tümörün ne kadar ilerlediğini ve lenf nodları veya diğer organlara metastaz yapıp  yapmadığını gösterir.

Böbrek tümörü evrelendirmesi Tümör Nod Metastaz (TNM) sınıflandırmasına dayanır. Ürolog tümörün boyutu ve yayılımına (T) bakar, lenf nodu tutulup tutulmadığını (N) veya kanser vücudun diğer kısımlarına sıçramış mı (M) kontrol eder, ve ne kadar ilerlediğini 4 evrede tespit eder. Böbrek tümörleri        metastaz yaparsa genellikle akciğerler veya beyine yayılırlar. Şekil 1-5 değişik evreleri göstermektedir.

 

Evre 1:Tümör 7 cm’den küçüktür ve böbrek içinde sınırlıdır.

Evre 2:Tümör 7 cm’den büyüktür ve böbrek içinde sınırlıdır.

Evre 3:Tümör yakın dokulara yayılmıştır ve ayrıca lenf düğümlerine de yayılmış olabilir. Tümör renal ven böbrek etrafındaki yağlı doku {perirenal yağ) veya   kaval vene yayılmıştır. Renal fasyayı aşmamıştır.

Evre 4:Tümör çevredeki lenf düğümlerine ve yakın organlara yayılmıştır. renal fasyayı aşıp böbrek dışına ve adrenal beze yayılmıştır. Bu evrede bir veya birkaç büyümüş lenf nodu tutulabilir. Veya akciğerler, kemik ve beyine metastazlar yine evre4 kapsamındadır.